DE 
EN 
PL 
FR 
ES 
SV 
NL 
De kweek en groei van bacteriën vormen een essentiële basis in de microbiologie om hun eigenschappen, levensomstandigheden en reacties op externe invloeden beter te begrijpen.
Bacteriecultuur
Bacteriën hebben voor hun leven en voortplanting een geschikte omgeving nodig met voedingsstoffen, zouten, sporenelementen en groeifactoren. Optimale omstandigheden zijn bepaalde zuurstofwaarden, een geschikte pH-waarde en een geschikte temperatuur.
Voor het kweken van bacteriën worden voedingsmedia gebruikt – vloeibaar (bouillon) of halfvast (agar). Agar, gewonnen uit rode algen, vormt een gel die in petrischalen wordt gegoten. Op het oppervlak groeien bacteriën uit tot zichtbare kolonies.
Afhankelijk van de samenstelling worden de volgende voedingsmedia onderscheiden:
- Selectieve voedingsmedia: bevorderen gericht de groei van bepaalde bacteriesoorten.
- Synthetische voedingsmedia: bestaan uit exact bekende, chemisch gedefinieerde stoffen.
- Niet-synthetische voedingsmedia: bevatten biologisch materiaal zoals serum of vleesextracten.
- Indicatorvoedingsmedia: kleurindicatoren maken bepaalde stofwisselingsprocessen zichtbaar (“kleurrijke reeks”).
Bacteriële groei
Bacteriën vermenigvuldigen zich door dwarsdeling, zonder seksuele processen. De tijd voor een deling (generatietijd) varieert afhankelijk van de soort en de omgevingsomstandigheden tussen 15 minuten en 12 uur.
De groei verloopt doorgaans in verschillende fasen:
- Lagfase: aanpassing van de bacteriën aan het milieu, zonder deling.
- Versnellingsfase: voorbereiding van de celdeling door activering van de stofwisseling.
- Exponentiële fase: snelle celdeling met exponentiële groei.
- Vertragingsfase: voedingsstoffen worden schaarser, celdeling vertraagt.
- Stationaire fase: het aantal cellen blijft constant omdat de hulpbronnen zijn uitgeput.
- Afstervingsfase: cellen sterven af door een tekort aan voedingsstoffen en toxische stofwisselingsproducten.