Para sterylizacyjna: właściwości i wymagania dotyczące optymalnej sterylizacji

Jakość i skład pary sterylizacyjnej odgrywają kluczową rolę w skuteczności sterylizacji parowej oraz ochronie sterylizowanych przedmiotów i autoklawu.

Ważne właściwości pary sterylizacyjnej
Aby sterylizacja była bezpieczna i możliwa do zweryfikowania, para wodna musi spełniać określone właściwości. Jest to gazowy stan wody, który podczas odparowywania pochłania energię w postaci utajonego ciepła parowania i oddaje ją ponownie podczas kondensacji. Oddawanie ciepła ma decydujące znaczenie dla zabijania mikroorganizmów.

Rodzaje pary

• Para nasycona: Nasycona para powstająca podczas wrzenia wody, charakteryzująca się optymalną wilgotnością. Poprzez kondensację dostarcza ciepło niezbędne do skutecznej sterylizacji.
• Para nienasycona: Powstaje, gdy nie ma wystarczającej ilości wody, zawiera mniej wilgoci i jest mniej skuteczny.
• Przegrzana para: Powstaje, gdy nasycona para wodna jest dalej podgrzewana bez wytwarzania nowej pary wodnej. Jest sucha, nie oddaje ciepła kondensacji i zmniejsza skuteczność sterylizacji.

Wpływ powietrza na proces sterylizacji
Powietrze w sterylizatorze działa jak izolator termiczny, ponieważ ma mniejszą pojemność cieplną niż para wodna. Uniemożliwia to równomierne zwilżenie sterylizowanych materiałów i może powodować powstawanie zimnych punktów, które zagrażają wynikowi sterylizacji.

Całkowite usunięcie powietrza z komory sterylizacyjnej i sterylizowanych przedmiotów, zwłaszcza w przypadku materiałów porowatych, jest zatem niezbędne. Nowoczesne sterylizatory wykorzystują cykle próżniowe, aby skutecznie usuwać powietrze i zoptymalizować penetrację pary.

Wymagania normatywne
Jakość pary sterylizacyjnej i brak powietrza są określone w normie EN 285. Norma ta określa, że można stosować wyłącznie czystą, nasyconą parę bez zanieczyszczeń oraz że należy utrzymywać stałe warunki ciśnienia i temperatury. W ten sposób zapewnia się ochronę sterylizowanych materiałów i autoklawu oraz powtarzalność sterylizacji.